Η παιδοφιλία είναι ένα εγκληματικό φαινόμενο που εγείρει τις πιο ακραίες αντιδράσεις. Στο άκουσμα μιας τέτοιας είδησης το κύριο και πιο δυνατό συναίσθημα που δημιουργείται είναι οργή για το άτομο που ασελγεί σε ένα παιδί αποσκοπώντας στην ικανοποίηση των αρρωστημένων σεξουαλικών του αναγκών. Το συγκεκριμένο θέμα είναι πολύ δύσκολο να το προσεγγίσει κάποιος απόλυτα, αντικειμενικά και λογικά. Ωστόσο, η Κάλλη Παπαδογιάννη, ως γυναίκα, αστυνομικός και σύμβουλος ψυχικής υγείας, με τις εξειδικευμένες γνώσεις της γνωστοποιεί στους γονείς πώς θα αντιληφθούν έναν παιδόφιλο και πώς θα προστατέψουν τα παιδιά τους.
Συνέντευξη στην Κέλλυ Σαουάχ – Μαραγκουδάκη (health4U.gr)
Η ετυμολογία της λέξης «παιδοφιλία» είναι φυσικά προφανής, από τις λέξεις «παιδί» και «φίλος», η δεύτερη όμως λέξη αντανακλά την αρχαία της σημασία και ουσιαστικά σημαίνει τον «εραστή», λέξη που υπάρχει στον πιο αρχαϊκό όρο «παιδεραστία», όπου όμως και πάλι έχει πολλαπλά νοήματα. Σήμερα είναι σαφές ότι η σεξουαλική έννοια είναι η μόνη που διατηρείται στις λέξεις αυτές. Στα σύγχρονα ψυχιατρικά ταξινομικά συστήματα, η παιδοφιλία κατατάσσεται στις Παραφιλίες ή στις Διαταραχές Σεξουαλικών Προτιμήσεων και σημειώνεται το κατά πόσο αποτελεί αποκλειστική προτίμηση με προσανατολισμό σε αγόρια ή κορίτσια και κατά πόσο περιορίζεται στο πλαίσιο αιμομιξίας.
Σκιαγράφημα παιδόφιλου
Ο παιδόφιλος, στα γενικά του χαρακτηριστικά, είναι συνήθως άνδρας, άνω των 30 ετών, με λίγους φίλους της ηλικίας του και συχνάζει σε χώρους με παιδιά, όπως παιδικές χαρές, Ίντερνετ καφέ, αθλητικά κέντρα κ.λπ. Συχνά μάλιστα εργάζεται με παιδιά, ενώ δεν αποκλείεται να είναι άτομο «υπεράνω πάσης υποψίας». Κάποιες φορές είναι γνωστό μέλος της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας και συνήθως ανήκει στο περιβάλλον του παιδιού ή και της οικογένειας. Από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος δόθηκε στη δημοσιότητα, προς ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονιών, «Κώδικας Επικοινωνίας Παιδόφιλων» στο διαδίκτυο.
Ο «Κώδικας Επικοινωνίας» προέκυψε από σχετικό εγχειρίδιο που εντοπίστηκε στο σκοτεινό διαδίκτυο (Dark Web), έπειτα από πολύμηνες και στοχευμένες έρευνες εξειδικευμένων αξιωματικών της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Στο συγκεκριμένο εγχειρίδιο καλύπτεται σε επτά κεφάλαια οτιδήποτε αφορά την παιδοφιλία, από την ψυχολογία των παιδιών μέχρι και την προετοιμασία που απαιτείται ώστε να πραγματοποιήσει ο παιδόφιλος τις ασελγείς του πράξεις. Επίσης, παρουσιάζονται και τα σύμβολα που χρησιμοποιούν οι παιδόφιλοι για να αναγνωρίζουν τις μεταξύ τους σεξουαλικές προτιμήσεις.
Τρόποι που χρησιμοποιούν οι παιδόφιλοι για να προσεγγίσουν ένα παιδί
Σε αρκετές περιπτώσεις, ο παιδόφιλος χρησιμοποιεί τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση σε παιδιά, ενώ ενδέχεται να προσποιείται τον έφηβο για να συζητά και να παίζει παιχνίδια μαζί τους στο διαδίκτυο. Στοχεύει σε συγκεκριμένες ηλικίες και φύλο, συνήθως παιδιά προεφηβικής ηλικίας, και δρα μεθοδικά και με υπομονή για να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Μπορεί επίσης να προβεί σε πράξεις συναισθηματικού εκβιασμού ή να απειλήσει το παιδί, προκειμένου να μην αποκαλύψει τις δραστηριότητές του στους γονείς του.
Ως γυναίκα αστυνομικός αλλά και ως σύμβουλος ψυχικής υγείας, ποιες συμβουλές δίνετε στους γονείς για να καταφέρουν να προστατέψουν τα παιδιά τους;
Οι γονείς, προκειμένου να προστατεύσουν τα παιδιά τους, θα ήταν χρήσιμο να συζητούν μαζί τους για τους κινδύνους του διαδικτύου, χωρίς βέβαια να απαγορευτεί η χρήση του. Επίσης, να τους εξηγούν ότι δεν πρέπει να δίνουν προσωπικές πληροφορίες ή να στέλνουν φωτογραφίες σε αγνώστους μέσω διαδικτύου. Καλό θα ήταν το παιδί να μην πηγαίνει σε Ίντερνετ καφέ, αλλά να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο από το σπίτι, ώστε ανά τακτά διαστήματα να ελέγχεται από τον γονέα η ηλεκτρονική του δραστηριότητα. Ο υπολογιστής είναι καλύτερο να βρίσκεται σε έναν κοινό χώρο του σπιτιού και όχι στο παιδικό δωμάτιο, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα να το «βρει» ο παιδόφιλος μόνο του. Η επικοινωνία των γονέων με τα παιδιά είναι πολύ σημαντική, γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να ρωτούν το παιδί ποιες ιστοσελίδες επισκέπτεται και φυσικά να του προτείνουν κατάλληλες διευθύνσεις για την ηλικία του.
Τα παιδιά στην εφηβεία μπορεί να είναι αντιδραστικά και να αναζητούν την ιδιωτικότητα, ενώ πολλές αλλαγές στη συμπεριφορά τους μπορεί να οφείλονται στο σεξουαλικό ξύπνημα της εφηβικής ηλικίας. Ως αστυνομικός, σύμβουλος ψυχικής υγείας και μητέρα, θεωρώ ότι θα πρέπει να στεκόμαστε δίπλα στα παιδιά με τρόπο διακριτικό και όχι παρεμβατικό. Μέσω της αγάπης και της βαθύτερης επικοινωνίας τα παιδιά πρέπει να πιστέψουν ότι μπορούν να μας μιλήσουν για οποιοδήποτε θέμα χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται. Ας τους μιλάμε για το σώμα τους και ας τους διδάξουμε τις συμπεριφορές που είναι αποδεκτές απέναντι στους άλλους ενηλίκους αλλά και απέναντι στα παιδιά της ηλικίας τους.
«O κανόνας των εσωρούχων»
Επίσης, ας μάθουμε στα παιδιά μας τον «κανόνα των εσωρούχων», που μας προτρέπει ως γονείς να τους εξηγήσουμε ποια είναι τα σημεία του σώματος που δεν πρέπει να αγγίζουν οι άλλοι, πώς πρέπει να αντιδράσουν τα παιδιά και πού να στραφούν για βοήθεια. Ο «κανόνας των εσωρούχων» μάς λέει με σαφήνεια ότι κανείς δεν μπορεί να αγγίξει ή να χαϊδέψει το παιδί στα σημεία του σώματός του που συνήθως καλύπτονται από τα εσώρουχά του. Και ούτε επιτρέπεται τα παιδιά να αγγίξουν το σώμα άλλων σε αυτά τα σημεία.
Ένας άλλος λόγος που ο κανόνας είναι χρήσιμος είναι γιατί μας βοηθάει να εξηγήσουμε στα παιδιά ότι το σώμα τους τους ανήκει, ότι υπάρχουν «καλά» και «κακά» μυστικά και ότι υπάρχει «καλό» αλλά και «κακό» χάδι ή άγγιγμα. Τα παιδιά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχουν ειδικοί οι οποίοι μπορούν να τα βοηθήσουν (εκπαιδευτικοί, κοινωνικοί λειτουργοί, ο Συνήγορος του Πολίτη, γιατροί, ψυχολόγοι, η αστυνομία) αλλά και τηλεφωνικές γραμμές μέσω των οποίων μπορούν να ζητήσουν βοήθεια.
Ποιες συμπεριφορές του παιδιού θα πρέπει να αφυπνίσουν και να ανησυχήσουν τους γονείς; Kαι τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που διαπιστώσουν ότι το παιδί τους κακοποιείται;
Υπάρχουν κάποια σημάδια που δεν πρέπει να μας πανικοβάλλουν ως γονείς, αλλά να μας αφυπνίσουν, ώστε να δώσουμε περισσότερη προσοχή στο παιδί και να δούμε τελικά τι συμβαίνει.
- Έχει αποκτήσει φοβίες που δεν τις είχε πριν;
- Ζωγραφίζει θέματα σεξουαλικού περιεχομένου;
- Εμφανίζει δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει;
- Έρχεται σπίτι με σκισμένα ρούχα ή λερωμένα εσώρουχα;
- Έχει σεξουαλική συμπεριφορά που δεν συνάδει με την ηλικία του;
- Μήπως εμφανίζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή βλέπει συχνά εφιάλτες;
- Έχει παλινδρομήσει σε προηγούμενες συμπεριφορές, όπως ενούρηση και εγκόπρηση, ενώ είχε μάθει να ελέγχει αυτές τις συμπεριφορές;
- Μιλάει τον τελευταίο καιρό συνέχεια για κάποιον ενήλικο για τον οποίο δεν μιλούσε στο παρελθόν;
Όλα τα ανωτέρω αλλά και η γενικότερη απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού αποτελούν σημαντικούς λόγους υποψίας και ανησυχίας για εμάς τους γονείς.
Εάν λοιπόν έχουμε σοβαρές ενδείξεις ότι κάποιος ενήλικος ασελγεί σε βάρος του παιδιού μας και γενικότερα σε βάρος ανηλίκων, οφείλουμε να καταγγείλουμε το συμβάν στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα. Επίσης, για αναφορές περιστατικών διαδικτυακής παρενόχλησης – παιδοφιλίας μπορούμε να επικοινωνήσουμε και απευθείας με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος μέσω των ειδικών τηλεφωνικών γραμμών. Τέλος, οι επισκέψεις-συνεδρίες σε έναν ειδικό, ψυχίατρο ή ψυχολόγο, θα βοηθήσουν το παιδί να οδηγηθεί στην αυτοκάθαρση και να ξεπεράσει το τραυματικό γεγονός.
