Ανεβαίνοντας και φέτος στο Άγιο Πνεύμα Καστρακίου

Σήμερα  η κώμη του Καστρακίου πανηγυρίζει καθώς έχει την τύχη και την ευλογία να ζει υπό την σκιά του βράχου του Αγίου Πνεύματος όπου το ομώνυμο Μοναστήρι που βρίσκεται λαξευμένο εντός του βράχου και στο οποίο εγκαταβίωσαν μεγάλες ασκητικές μορφές του Μετεωρίτικου  και Ορθόδοξου μοναχισμού .

Ο βράχος αυτός και κυρίως το μοναστήρι του Αγίου Πνεύματος φαίνεται ότι αποτελούσε σημαντικό πνευματικό ρόλο όχι μόνο  στην τότε μοναστική κοινότητα  των Μετεώρων  αλλά και στην τοπική κοινωνία  καθώς οι άνθρωποι το ενέταξαν  στο  κοινωνικό γίγνεσθαι αλλά και στον λατρευτικό κύκλο του εκκλησιαστικού αγιολογίου  παρά το δυσπρόσιτο του  χώρου .

Ξεκινήσαμε  για το ετήσιο προσκύνημά  μας ανηφορίζοντας  το μονοπάτι  που μέσα από βράχους  με περίεργα σχήματα , έργα λες ευφάνταστων  σμιλευτών  , συστάδες δένδρων όπου  αντηχούν τα κελαϊδίσματα των πουλιών , οδηγεί στο απρόσιτο στον κόσμο ιστορικό μοναστήρι  λαξευμένο μέσα στον θεόρατο βράχο .

Ορώντας  τούτο το θαύμα  αναρωτιέσαι  ποιο το μέγεθος της πίστης εκείνων των ανθρώπων που ανέβηκαν εδώ πάνω  στήνοντας  τούτη την αετοφωλιά  δοξολογώντας  τον Θεό ; Ασφαλώς εξόχως μεγάλη γι’  αυτό και τα ονόματά  τους κοσμούν την χωρία των Οσίων Μετεωριτών Πατέρων που σεμνύνεται και τιμά η Αγία μας Εκκλησία .

Ποιο είναι αλήθεια το εν λόγω Μοναστήρι ; Καταφεύγοντας  στο βιβλίο της  Αγιοστεφανίτισσας Μοναχής Θεοτέκνης με τίτλο  «ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ ΔΑΣΟΣ» (τομ.α΄ιερά ασκητήρια ), διαβάζουμε μεταξύ άλλων  : «Ένας γιγαντόσωμος πανύψηλος βράχος με αρκετά φυσικά  σπήλαια είναι ο αναφερόμενος  στα παλαιά έγγραφα ως στύλος Σταγών , σήμερα δε ως βράχος του Αγίου Πνεύματος .

Στο μέσον περίπου του βράχου σχηματίζεται ένα οροπέδιο , μια κοιλάδα ολίγων στρεμμάτων . Εκεί υπάρχει , μέσα σε σπήλαιο , ο λαξευτός ναϊσκος των Ταξιαρχών , αφιερωθείς αργότερα στο Άγιον Πνεύμα .

Καθώς πληροφορούμαστε από τον βίο του Οσίου Αθανασίου του Μετεωρίτη , ο εν λόγω  ναΐσκος  , όταν πρωτανέβηκαν (περί το 1333/4) στον Στύλο Σταγών με τον Γέροντά  του  Γρηγόριο τον Στυλίτη , ήταν αφιερωμένος «είς όνομα των Ταξιαρχών» . Εκεί έζησαν τα πρώτα μετεωρίτικα βιώματα , λατρεύοντας τον Θεό στον λαξευτό αυτόν ναό και στα γύρω σπήλαια .

Οι γνωστές μεγάλες οσιακές μορφές στον Στύλο των Σταγών είναι ο Γρηγόριος ο Στυλίτης και ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης … , ο Αναστασίος ο Στυλίτης …

Περί το 1344 , στα τελευταία χρόνια του βίου του  στα Αγία λιθόπολη των Σταγών  , ο Θείος Γρηγόριος , δυσαρεστημένος από τους εντόπιους άρχοντες , ανεχώρησε για την πατρίδα  του την Κωνσταντινούπολη , όπου απεβίωσε ειρηνικά , αφού προηγουμένως είχε  αποκτήσει νέους μαθητές και είχε κερδίσει τον γενικό σεβασμό , την εκτίμηση και την αγάπη , όχι μόνο των κοσμικών αρχόντων , αλλά και του οικουμενικού Πατριάρχη και των Βασιλέων , καθώς και του απλού  λαού της πόλεως  ….

Ο ναΐσκος των Ταξιαρχών τέσσερεις αιώνες αργότερα αναφέρεται  ως ναός  του Αγίου Πνεύματος  , άγνωστο για ποιο λόγο . Από το μονοπάτι που ξεκινάει από την ανατολική πλευρά του βράχου με μισή ώρα ανοδική πορεία φθάνει κανείς σήμερα στον μικρό ναό του Αγίου Πνεύματος .

Ο λαξευτός αυτός ναΐσκος είναι μικρός και χαριτωμένος ΄ Έχει διαστάσεις μήκος 3,60 μ. (από την είσοδο , η οποία βρίσκεται στην νότια πλευρά έως τν βόρεια ) και πλάτος 1,36 μ.(από την δυτική πλευρά ως την Ωραία Πύλη ) , Ύψος δε περίπου 2 μ. Το ιερό βήμα έχει διαστάσεις μήκος 1,45 μ. Και πλάτος 1μ. Η ιδιαιτερότητα του είναι η Αγία Τράπεζα , η Πρόθεση , το προσκυνητάρι , οι στύλοι που σχηματίζουν το τέμπλο και διαχωρίζουν το ιερό βήμα από τον κυρίως ναό , είναι όλα λαξευμένα με το χέρι από κάποιον παλαιό ποιμένα , όπως αναφέρεται στο βίο του οσίου Αθανασίου του Μετεωρίτη  . Ο τάφος του κτήτορα είναι , επίσης ,λαξευτός και βρίσκεται στα δεξιά μετά την είσοδο . Η λάρνακα έχει διαστάσεις 1,65 Χ0,85μ. και ύψος 1μ από το δάπεδο . Πριν από την είσοδο του ναϊσκου αριστερά σώζονται οι δύο δεξαμενές με νερό …

Δύο ακόμη γραπτές μνείες περί του «Αγίου Στύλου Σταγών» ευρίσκουμε σε κώδικες του Μεγάλου Μετεώρου . Αυτό εμφαίνεται από τα σχετικά σημειώματα .

Στον κώδικα υπ΄αριθ΄150 του Μεγάλου Μετεώρου , στο φ.234 , και στον κώδικα υπ΄αριθ.487 του Μεγάλου Μετεώρου , φ.61 .Στην γνωστή χαλκογραφία του μοναχού Παρθενίου του έτους 1782 ξεχωρίζουν επί του οροπεδίου η «Μ(ονή) του Αγίου Πνεύματος» με αρκετά κτίσματα (ναό , κελλιά , δένδρα) . Πιο χαμηλά , στην ανατολική πλευρά του βράχου , ο καλλιτέχνης απεικονίζει εντός σπηλαίου το λεγόμενο Παλαιομονάστηρο . Στην άκρη του  βράχου , αριστερά ,  αφήνει να διαφαίνεται εντός σπηλαίου το μονύδριο του Αγίου Γεωργίου Μανδηλά , το οποίο βρίσκεται στην δυτική πλευρά του βράχου . Στην ΒΑ πλευρά , σε τριπλή σειρά κτισμάτων από τα ριζά του βράχου και εντός  σχισμής , είναι σχεδιασμένη «η Παναγία των Φυλακών» (άνευ επιγραφής).

Ο Γάλλος αρχαιολόγος Leon Heuzey  στα 1858 αναφέρει το μονύδριο του Αγίου Πνεύματος μεταξύ άλλων ένδεκα μετεωρίτικων μοναστηριών και δηλοί ότι έλαβε γνώση περί αυτού από την εντόπια προφορική παράδοση ….

Μετά από πεζοπορία , με πολύ ιδρώτα , λόγω της απότομης ανωφέρειας  , περνώντας από μια σχισμή ,  φυσική πύλη  του χώρου , θα λέγαμε , πατήσαμε στα άγια τούτα χώματα με την ακολουθία της Θείας Λειτουργίας να έχει προχωρήσει και τους προσκυνητές να έχουν απλωθεί στον χώρο .

Μετά την Θεία Λειτουργία ο πατήρ Ιωάννης Παπαϊωάννου  ευλόγησε την αρτοκλασία και μοίρασε τον αντίδωρο λέγοντας , στην προσλαλιά  του προς τους προσκυνητές , χρήσιμα πνευματικά λόγια .

Να σημειώσουμε τέλος ότι στα ριζά του βράχου κατά τον κατέβασμα τηρήθηκε το έθιμο του παραδοσιακού χορού ενώ οι Καστρακινές  κερνούσαν τους προσκυνητές με καφέ , νερό και αναψυκτικά και φυσικά την παννυχίδα με το παραδοσιακό λουκούμι .

stagonnews.gr

Copyright 2024

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.
Το περιεχόμενο της σελίδας καθώς και οι φωτογραφίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του εκδότη.
Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση περιεχομένου χωρίς έγγραφη άδεια.

Μέλος του eMedia